Lectio divina – z jęz. łac. „Boże czytanie” – polega na czytaniu Pisma Świętego, w świetle Ducha Świętego, w taki sposób, że przeczytane, poddane medytacji i przyjęte do realizacji Słowo Boże staje się prawdziwą modlitwą i przemienia nasze życie. Prowadzi do doświadczenia intymnego spotkania i zjednoczenia z Jezusem – Osobą Słowa Bożego w naszym sercu.

Modlitwa Słowem Bożym dostępna jest dla wszystkich wierzących, ponieważ Słowo Boże skierowane jest do wszystkich ludzi bez wyjątku. Jest to bardzo prosta, a zarazem bardzo praktyczna droga życia duchowego. To forma modlitewnej refleksji, która podejmuje rozważanie „misteriów Chrystusa”, podobnie jak tajemnice różańca, zdążając do poznania miłości Jezusa Chrystusa, do zjednoczenia z Nim (por. KKK 2708). Wprowadza nas w coraz głębsze doświadczenie mocy słowa Bożego, które rodzi w nas nowe życie, oczyszcza i uzdrawia.
Patronką na tej drodze jest Maryja, Matka Słowa, która rodzi w nas Słowo – Jezusa.

• Od czego należałoby rozpocząć?
  • Początkującym tradycja mówi: „Czytaj, czytaj i jeszcze raz czytaj Słowo Boże!”. Należy przyswoić sobie praktykę ciągłego czytania. Trzeba codziennie czytać fragment Pisma Świętego.
  • Ojcowie starożytni podkreślali, że nie ma w Piśmie Świętym ani jednego zdania, ani jednego słowa, które nie byłoby potrzebne. Każde ma znaczenie, każde jest bardzo ważne; trzeba je zbierać jak cenne ziarna, bo kryją w sobie głębię treści i mogą wydać w nas owoce, których nawet się nie spodziewamy. Obfitość zebranego słowa Bożego zależy od naszej zażyłości z nim.

• Modlitwa do Ducha Świętego:
  • Proś, aby Duch Boży otworzył cię na Słowo Boże – potrzebujemy, by On zstąpił do naszych serc i przemienił je: otworzył serce zatwardziałe, pogłębił płytkie, uspokoił roztargnione, upokorzył zarozumiałe.
  • Proś Ducha Świętego, by otworzył Słowo Boże przed tobą – jest ono tajemnicą Boga. Do końca życia może zadziwiać nas słowo, które czytaliśmy i medytowaliśmy wiele razy.

Uwagi praktyczne:

• CZAS
  • Znajdź odpowiedni czas na czytanie Pisma Świętego, który sprzyja samotności, obudzi tęsknotę za ciszą i słuchaniem Słowa Bożego, czas wolny od niepokoju i chęci skracania go. Wygospodarowanie takiego czasu to prawdziwy wysiłek.
  • Czytaj Biblię regularnie, bądź w tym konsekwentny.
  • Przygotuj się na cierpliwe trwanie w Słowie Bożym, zwłaszcza gdy okazuje się ono trudne, niezrozumiałe czy niepokojące. Kto wchodzi na drogę modlitwy Słowem Bożym, ma szukać tego, czego oczekuje od niego Duch, który mówi.

• CZYTANIE
  • Próbuj głośno czytać Słowo; pomocą może być też czytanie szeptem, wówczas słowo jest niejako dotykane, smakowane i delikatnie przekazywane do uszu. Słowo szeptane jest bardzo subtelne, domaga się wewnętrznego skupienia i wyostrzenia słuchu.
  • Czytaj Słowo powoli, kilkakrotnie; staraj się wybrane myśli zapamiętać, tak by Słowo Boże wyryło się w twoim sercu; może ci w tym pomóc przepisywanie go.

• POSZUKIWANIE
  • Zaznacz słowa, które cię poruszają, niepokoją, umacniają; gdy stawiamy znaki graficzne przy opisywanych gestach i scenach, Słowo Boże ożywia nasze słuchanie, tekst wypełni się naszymi przeżyciami, zmaganiami, poszukiwaniami. Znaki graficzne są trwałym śladem naszego doświadczenia.
  • Odkryj fundamentalny dla tekstu słowo-klucz; jeśli go odkryjemy, zobaczymy, że pozostałe słowa służą do jego lepszego zrozumienia; nie odnalezienie go sprawi, że pozostaniemy na zewnątrz Słowa Bożego.

• SŁUCHANIE
  • Czytanie i słuchanie Słowa Bożego ma prowadzić do jego przemodlenia – tylko wtedy będzie ono dotykało głęboko naszego życia, będzie je wyjaśniało i interpretowało. To nie my czytamy Słowo Boże, to Słowo „czyta nasze życie”. Nie my doświadczamy Słowa Bożego, lecz Słowo nas doświadcza. W lectio divina chcemy poczuć, jak Słowo Boże dotyka nas, otwiera i przemienia.
  • Warunkiem słuchania słowa Bożego jest wybór takiego stylu życia, w którym postawimy je w centrum naszego życia fizycznego, psychicznego i duchowego. Słowo będzie nam to jasno pokazywało.
  • Drogą do hojniejszego otwarcia się na Słowo Boże jest post. (Nie musi on oznaczać rezygnacji z jedzenia, a np. wstawanie od stołu z uczuciem pewnego niedosytu.) Niedosyt fizyczny może otworzyć nas na niedosyt duchowy – na głód i łaknienie Słowa Bożego. Ojcowie starożytni (np. Kasjan czy Ewagriusz z Pontu) mówili o ośmiu wadach głównych, które są przyczyną roztargnień w słuchaniu Słowa: łakomstwo, nieczystość, chciwość, smutek, złość, acedia (lenistwo, ociężałość duchowa), próżność, pycha. Można je przezwyciężyć modlitwą i postem.

Panie Jezu, otwórz moje oczy, abym widział Twoje cuda. Naucz mnie słuchać tego, co do mnie mówisz, i pozwól oglądać Twoje oblicze.
Czytaj z wiarą i uważnie święty tekst, jakby Duch Święty dyktował go specjalnie dla ciebie. Słowo Boże, które zostało spisane, jest słowem, które musi być przez ciebie usłyszane i przyjęte całą twoją istotą.

• Znajdź sobie miejsce, które pomoże ci wyciszyć się zewnętrznie i wewnętrznie.
• Czytaj wybrany tekst Słowa Bożego powoli i półgłosem. Takie czytanie pomaga uczestniczyć w lekturze całym ciałem i ułatwia zapamiętywanie.
• Staraj się czytać tekst całym sobą: całym umysłem, sercem i wolą.
• Ucałuj Pismo Święte z miłością i adoracją.

Panie Jezu, daj mi zrozumieć Twoje słowo, nasyć mnie swoim słowem, by całkowicie mnie przetrawiło i poddało Twojej woli.
Staraj się zrozumieć tekst dogłębnie. Pytaj siebie: co Bóg mówi do mnie? Medytacja to stopniowe wprowadzenie w tajemnicę Słowa: pilne skupienie twojego umysłu i poszukiwanie ukrytej prawdy. Koncentruj się na Słowie, a nie na sobie. Jego bogactwo będzie ci pomagało poznać i zrozumieć siebie. Zatrzymaj się nad fragmentem, który przykuł twoją uwagę. Przylgnij do słowa nowego, które cię zadziwia lub niepokoi. Powtarzaj je i rozważaj. Z Maryją zachowuj słowo w sercu i czekaj na zrozumienie.

• Rozpocznij lekturę cichym głosem.
• Powtarzaj słowo lub zdanie, które przykuwa twoją uwagę – nasycaj się nim.
• Szukaj wyjaśnienia Pisma przez Pismo, to znaczy powiąż słowo lub zdanie z jakimś innym słowem Pisma, które przychodzi ci na myśl.
• Wypisz słowa, które dzisiaj najbardziej do ciebie przemówiły. Umieść je na widocznym miejscu jako drogocenny klejnot dnia.

Panie Jezu, naucz mnie rozmawiać ze swoim Ojcem, napełnij moje serce miłością, abym odpowiedział na Jego wezwanie.
Teraz ty mów do Boga. Otwórz przed Nim swe serce, aby mówić Mu o przeżyciach, które rodzi w tobie Słowo. Módl się prosto i spontanicznie – owocami wcześniejszej lectio i meditatio. Pozwól Bogu zstąpić do serca i mów do Niego. Wsłuchaj się w poruszenia własnego serca. Wyrażaj je szczerze przed Bogiem: uwielbiaj, dziękuj i proś.

• Uwielbiaj Boga i dziękuj Mu za to, kim jest w twoim życiu.
• Przywołaj na pamięć to, co Bóg uczynił w historii twojego życia.
• Błagaj Go, proś, wołaj, wyrażaj swoje cierpienie.
• Możesz tak się modlić w każdej chwili, w wybranym czasie, podczas Eucharystii, różańca…

Panie Jezu, włącz mnie w strumień miłości Trójcy Świętej, w tę ciszę, która przerasta każde słowo i odczucie. I poślij mnie, abym był Twoim świadkiem.
Trwaj przed Bogiem całym sobą. Módl się obecnością. Kontemplacja to czas bezsłownego westchnienia Ducha, ukojenia w Bogu. Rozmowa serca z sercem. Jest to godzina nawiedzenia Słowa.

• Staraj się milczeć i pozostawać w bezruchu, w skupieniu.
• Otwórz się na łaskę kontemplacji, czyli bądź z Bogiem tam, gdzie On przebywa.
• Trwaj w doświadczeniu oczekiwania i spojrzenia. Najważniejsze jest przebywanie w głębokiej więzi z Nim samym.
• Staraj się patrzeć Jego oczyma na siebie, na drugich, na wydarzenia i pozwól, aby wszystko przenikała Jego łaska. Kiedy zaczniesz tak widzieć, wtedy zaznasz pokoju.

„Od osoby, która pragnie kroczyć drogą lectio divina, oczekuje się fundamentalnego wyboru: postawienia Słowa Bożego w centrum swojego życia, umiłowania go ponad wszystko, słuchania i przyjmowania Słowa Bożego całym sobą: umysłem, sercem i wolą (…). Tak przeżywane Słowo Boże ma wpływ na odpowiedzialne przeżywanie codziennego życia i związanych z nim spraw. Słowo Boże postawione w centrum codzienności porządkuje ją i oczyszcza z chaosu, z niepokoju i z egoistycznych dążeń. Staje się punktem odniesienia w rozeznawaniu codziennych wyborów. Uczy szukania woli Bożej i odpowiadania na nią. Wychowuje do kontemplacji pośród codzienności” (Basil M. Pennington OCSO).

…

Opracował ks. Krzysztof Wons SDS